Cơn sốt vàng năm 2011 đã giúp các doanh nghiệp kinh doanh vàng trong nước ăn nên làm ra. Thời điểm đó, Công ty TNHH Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) đã ghi nhận doanh thu lên tới hơn 111.000 tỷ đồng và đây cũng là con số kỷ lục với các doanh nghiệp vàng bạc, trang sức tại Việt Nam.
Đang trong thời kỳ “thăng hoa”, việc giá vàng đột ngột lao dốc từ cuối năm 2011 cũng như NHNN siết chặt thị trường vàng miếng trong năm 2012 đã khiến doanh thu SJC liên tục sụt giảm và đến năm 2014 chỉ còn 16.000 tỷ đồng, tương ứng mức giảm 86% so với 3 năm trước đó.
Dù vậy, kể từ năm 2015 trở đi, doanh thu SJC đã có sự phục hồi trở lại, nhưng vẫn còn ở mức rất thấp so với giai đoạn đỉnh cao 2011. Theo báo cáo tài chính năm 2016, doanh thu SJC đạt 21.594 tỷ đồng (gần 1 tỷ USD), tăng 20% so với năm trước đó.
Trong 6 tháng đầu năm 2017, doanh thu SJC tiếp tục tăng gần 10% so với cùng kỳ năm trước lên 11.317 tỷ đồng. So với một “đại gia” khác trong ngành vàng bạc, trang sức là PNJ thì doanh thu trong nửa đầu năm 2017 của SJC cao gấp 2 lần.
PNJ lãi gấp nhiều lần SJC dù doanh thu chưa bằng một nửa
Mặc dù ngành kinh doanh vàng mang lại doanh thu rất lớn, tuy vậy lợi nhuận tạo ra là không quá nhiều, đặc biệt trong phân khúc vàng miếng. Thông thường, tỷ suất lợi nhuận của mảng kinh doanh vàng miếng tại Việt Nam chỉ trong khoảng 0,1- 0,5%.
Tỷ suất lợi nhuận 0,1% tương đương với việc bán ra 1 lượng vàng 35 triệu đồng, các doanh nghiệp chỉ có lợi nhuận khoảng 35.000 đồng. Để có được 1 tỷ đồng lợi nhuận thì doanh số phải đạt 1.000 tỷ đồng.
Với đặc thù biên lợi nhuận mỏng nên hầu hết các doanh nghiệp kinh doanh vàng miếng hiện có xu hướng thâm nhập sâu hơn vào thị trường vàng trang sức, kim cương, đây là những sản phẩm có tỷ suất lợi nhuận cao hơn rất nhiều.
Hiện tại, phần lớn doanh thu của SJC vẫn đến từ mảng vàng miếng, trong khi tỷ trọng kinh doanh vàng trang sức là khá thấp. Do đó, không bất ngờ khi lợi nhuận mà doanh nghiệp này thu được là rất “mỏng”.
Năm 2016, mặc dù doanh thu SJC đạt 21.594 tỷ đồng nhưng lãi gộp (doanh thu – giá vốn) chỉ là 194 tỷ đồng, tương ứng tỷ suất lãi gộp vỏn vẹn 0,9%. Suốt nhiều năm qua, SJC chưa khi nào đạt tỷ suất lãi gộp trên 1%.
Tỷ suất lợi nhuận PNJ lớn hơn rất nhiều so với SJC
Trong khi đó, PNJ đã có những thay đổi lớn trong chiến lược kinh doanh khi tập trung vào mảng vàng bạc trang sức thay vì kinh doanh vàng miếng và điều này đã giúp hiệu quả hoạt động PNJ cải thiện đáng kể.
Năm 2016, doanh thu PNJ đạt 8.565 tỷ đồng, chỉ bằng khoảng 40% so với SJC nhưng lãi gộp công ty lên tới 1.411 tỷ đồng, gấp 7 lần SJC. Mức lợi nhuận này tương ứng tỷ suất gần 17%, cao hơn rất nhiều con số 0,9% của SJC.
Trong cơ cấu doanh thu của PNJ, tỷ trọng kinh doanh vàng miếng ngày càng sụt giảm và hiện chỉ còn chiếm khoảng 29%, tương đương 2.484 tỷ đồng. Lãi gộp mảng kinh doanh này chiếm 8%, tương ứng 113 tỷ đồng.
Minh Anh