Tính đến ngày 19/7/2013, 46 công ty chứng khoán (CTCK) công
bố báo cáo kết quả kinh doanh quý 2 và 6 tháng đầu năm 2013. Một điểm đáng chú
ý là cả doanh thu và lợi nhuận sau thuế của khối các CTCK đều sụt giảm mạnh so
với cùng kỳ 2012, do mức tăng của VN-Index trong 6 tháng đầu năm 2013 đạt 16,29%,
thấp hơn so với mức tăng cùng kỳ 2012 (đạt 18,05%).
Cụ thể, tổng doanh thu của 46 CTCK trong quý 2/2013 đạt
1.110 tỷ đồng, giảm 36% cùng kỳ năm trước, lũy kế 6 tháng doanh thu của nhóm
CTCK đạt gần 2.000 tỷ đồng, giảm 30% cùng kỳ 2012.
Một điểm đáng nói ở đây là trong số 46 CTCK, trong quý
2/2013 chỉ có 5 CTCK có doanh thu tăng so với cùng kỳ 2012 và đều là các CTCK
nhỏ, không nằm trong top 10 môi giới là chứng khoán Saigon Tourist (doanh thu
gấp 15 lần cùng kỳ 2012 do mảng tự doanh vượt trội), chứng khoán Quốc Gia NSI
(doanh thu tăng 68%), chứng khoán Việt Thành (doanh thu tăng 47% nhưng chỉ đạt
1,66 tỷ đồng), chứng khoán Beta (BSI, doanh thu tăng 8%) và PSI (doanh thu tăng
5%).
16/46 CTCK (35% số công ty đã công bố báo cáo) có doanh thu
quý 2/2013 giảm hơn 50% so với cùng kỳ 2012, thậm chí có công ty doanh thu chỉ
bằng 1/10 năm trước như chứng khoán Đông Á (giảm 81%), SBS (giảm 90%), HBSC
(giảm 91%).
Tất cả các công ty chứng khoán lớn trong top 10 môi giới như
SSI, VNDS, Bảo Việt, FPTS, MBS…đều có doanh thu giảm so với cùng kỳ 2012.
Lý do chính để lý giải việc giảm mạnh doanh thu là do lãi
suất tiền gửi đã giảm một nửa trong nửa đầu năm 2012 đến nay, vào đầu năm 2012 trần
lãi suất huy động trên thị trường đạt 14%/năm, đến nay lãi suất huy động chỉ
còn 7%/năm, điều này khiến nhiều CTCK lớn có lượng tiền mặt dồi dào như SSI,
VND, KLS, FPTS (các công ty có tiền gửi trên dưới 1.000 tỷ đồng) đều giảm mạnh
doanh thu, FPTS doanh thu giảm 43%, KLS giảm 35% trong quý 2, 6 tháng giảm 45%,
SSI giảm 24%...hay như các công ty chủ yếu dùng tiền mặt gửi ngân hàng mà không
đầu tư như Âu Việt, Mirae Asset,..đều có doanh
thu và lợi nhuận giảm mạnh so với cùng kỳ 2012.
Ngoài ra, lãi suất cho vay margin tại các CTCK mặc dù không
giảm nhiều nhưng cũng có sự điều chỉnh từ mặt bằng chung 18%/năm trong nửa đầu
năm 2012 xuống 15%/năm trong nửa đầu năm 2013. Nhiều CTCK áp dụng chương trình
không tính lãi vay margin trong ngày T+4 để khuyến khích khách hàng giao dịch
cũng ảnh hưởng đến nguồn thu và kéo theo doanh thu khác giảm mạnh.
Một lý do khác khiến doanh thu các CTCK giảm, đó là do sự
phân hóa giữa các CTCK diễn ra ngày càng mạnh mẽ trong giai đoạn này. Hầu hết
các CTCK nhỏ đều có sự sụt giảm mạnh về doanh thu môi giới, khi 63% thị phần
sàn HoSE tập trung tại 10 CTCK lớn và con số trên sàn Hà Nội là 54%, thì miếng
bánh cho số còn lại rất ít. Nhiều CTCK chỉ đạt vài chục triệu doanh thu môi
giới và con số này không đủ để bù đắp chi phí hoạt động.
Mặc dù vậy, chi phí hoạt động của hầu hết các CTCK trong kỳ
đều giảm mạnh, mức giảm từ 20% đến hơn 100% tùy công ty. Như trường hợp của KLS
mặc dù doanh thu giảm hơn 35% song công ty này 6 tháng đầu năm 2013 được hoàn
nhập dự phòng tới 126 tỷ đồng dẫn đến chi phí kinh doanh 6 tháng đầu năm 2013 âm
18 tỷ trong khi cùng kỳ 2012 gần 92 tỷ đồng;
Hay như VNDS, chi phí hoạt động kinh doanh của công ty âm 17
tỷ đồng (trong khi cùng kỳ 2012 hơn 38 tỷ, điều này đã giúp VN lãi ròng gần 70
tỷ đồng trong quý 2/2013, gấp đôi cùng kỳ năm trước, 9 tháng lãi ròng 97 tỷ
đồng, vượt kế hoạch năm 2013.
Về lợi nhuận sau thuế, tổng lợi nhuận của 46 CTCK đã công bố
báo cáo tài chính (trong đó SSI mới công bố kết quả của công ty mẹ, HSC chưa
công bố báo cáo), đạt 306 tỷ đồng, giảm 67% cùng kỳ năm 2012 (SBS quý 2/2012
lãi 520 tỷ đồng trong khi cùng kỳ 2013 lỗ 18 tỷ đồng). 6 tháng đầu năm 2013,
lợi nhuận sau thuế của nhóm các CTCK giảm 19% cùng kỳ 2012.
18/46 công ty báo lỗ trong quý 2/2013 (chiếm 39% số công
ty), 14 công ty có lợi nhuận tăng so với quý 2/2013 và số còn lại mặc dù có lãi
nhưng giảm so với cùng kỳ năm trước.
Top 10 các CTCK có lợi nhuận lớn nhất (tính về số tuyệt đối)
ở thời điểm hiện tại có SSI (lãi sau thuế công ty mẹ gần 200 tỷ đồng, giảm 40%
cùng kỳ năm trước), VND (97 tỷ, công ty duy nhất vượt kế hoạch năm sau 6 tháng),
KLS, TechcomSC (lãi 77 tỷ, trong đó KLS nhờ hoàn nhập dự phòng, TechcomSC lãi
lớn nhờ mảng tư vấn phát hành trái phiếu); BVS (56 tỷ đồng, hoàn thành 73% kế
hoạch năm), chứng khoán Đệ Nhất (FSC lãi 47 tỷ đồng), VietinbankSC (34 tỷ
đồng), FPTS (23 tỷ đồng)…
12 CTCK có lợi nhuận lớn nhất thị trường (tính tại thời điểm 19/7/2013)
Nếu tính về đà tăng trưởng lợi nhuận, một số công ty tăng
trưởng mạnh so với cùng kỳ 2012 như MBS (tăng 68% cùng kỳ 2012), VNDS (tăng
62%), Rồng Việt (tăng 56%), KLS (tăng 55%), STSC, …một số CTCK có KQKD yếu kém
so với cùng kỳ 2012 có chứng khoán Đông Á (lỗ hơn 17 tỷ đồng mặc dù cùng kỳ
2012 lãi 1 tỷ đồng), chứng khoán Beta (lỗ gần 5 tỷ đồng).
Phương Mai