Thị trường chứng khoán khởi đầu năm 2018 đầy hưng phấn, dòng tiền đổ vào “gom’ cổ phiếu ngày một mạnh hơn trước những dự báo một năm 2018 sẽ còn tích cực hơn. Trong khi đó, Mekong Capital – một trong những quỹ đầu tư lâu đời nhất tại thị trường Việt Nam thì vẫn khá kín tiếng trên thị trường. Cafef đã có cuộc nói chuyện với Chad Ovel, Tổng giám đốc Mekong Capital để nghe ông chia sẻ cảm nhận về thị trường và những dự định của quỹ đầu tư này trong năm 2018.
Chad Ovel - Tổng giám đốc Mekong Capital
Đây có phải thời điểm tốt để đầu tư vào Việt Nam?
Chúng tôi hiểu rằng đứng ở góc nhìn của các nhà đầu tư khác ở thời điểm hiện tại có đôi chút khác biệt. Với chúng tôi, là những người sống và làm việc tại Việt Nam trong nhiều năm, đầu tư vào Việt Nam luôn là cơ hội tốt. Những nhà đầu tư nước ngoài không sống và làm việc tại Việt Nam thường nhìn vào chu kỳ kinh tế vĩ mô, và điều đó ảnh hưởng đến mối quan tâm của họ khi đầu tư vào Việt Nam.
Nhưng đối với chúng tôi, chúng tôi tin rằng đầu tư vào thị trường này luôn là cơ hội tốt bởi một số yếu tố nhân khẩu học, sức mua tiếp tục tăng mạnh hàng năm mà không bị ảnh hưởng bởi các điều kiện vĩ mô. Chính phủ cũng rất ủng hộ phát triển kinh tế tư nhân. Có thể quá trình này diễn ra hơi chậm so với mong muốn nhưng Chính phủ vẫn luôn tiếp tục hỗ trợ khu vực tư nhân phát triển. Với những nhà đầu tư trực tiếp hiện diện tại Việt Nam, chúng tôi đánh giá cao các yếu tố vi mô như nhân khẩu học hay sức mạnh của tiêu dùng.
Theo ông thì các nhà đầu tư cổ phần tư nhân, FDI, chứng khoán có cái nhìn khác nhau thế nào?
Nhà đầu tư FDI từ trước đến giờ vẫn rất bị thu hút bởi thị trường Việt nam chứ không chỉ bây giờ. Lý do là bởi đội ngũ nhân sự được đào tạo tốt, nhân công giá rẻ và Chính phủ rất hỗ trợ ngành sản xuất và xuất khẩu.
Những nhà đầu tư vào các DN cổ phần tư nhân (private equity) như Mekong Capital là nhà đầu tư dài hạn. Chúng tôi thường đầu tư một công ty trong 5-10 năm và đối với một các khoản đầu tư trong một thời gian như vậy, chúng tôi rất lạc quan về thị trường và có ít lo ngại về tương lai thị trường ra sao.
Đối với các nhà đầu tư vào thị trường chứng khoán, tôi nghĩ rằng đã có một sự thay đổi lớn trong vòng 12-18 tháng qua. Vì chúng tôi không đầu tư vào thị trường này nên chúng tôi chỉ nói từ quan sát rằng việc chính phủ rất nỗ lực cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước và vốn hóa thị trường tăng nhanh trong 12-18 tháng qua đã thu hút nhiều nhà đầu tư tổ chức nước ngoài mới và điều này giúp mức định giá thị trường đạt ngang bằng các thị trường trong khu vực như Philippines, Thái Lan hay Singapore.
Đã trong nhiều năm, chúng tôi gặp một số hạn chế trong việc thoái vốn do một số công ty mà chúng tôi đầu tư bắt đầu niêm yết, chỉ số P/E trên sàn HOSE còn thấp. Nhưng bây giờ thị trường đã thu hút nhiều nhà đầu tư tài chính nước ngoài, chỉ số này đã tăng lên. Chỉ số P/E đã cùng hạng với các thị trường trong khu vực, và điều đó là một lợi thế cho Việt Nam.
Đối với nhà đầu tư cổ phần tư nhân như chúng tôi, việc bán vốn qua sàn chứng khoán khoảng 2-3 năm trước khá là khó khăn, khi tiềm năng của các công ty rất tốt và thậm chí là hơn nhiều các doanh nghiệp của các nước cùng khu vực, nhưng chỉ số P/E của sàn HOSE còn rất thấp. Nhưng hiện nay, vốn hóa thị trường tăng cao, giúp chỉ số P/E tăng lên, nhiều nhà đầu tư quốc tế tham gia vào thị trường hơn và trở thành cơ hội tốt cho đầu tư private equity vì chúng tôi nhận thấy IPO/niêm yết là cơ hội thoái vốn rất tốt để đạt được định giá tốt cho khoản đầu tư.
Có phải Mekong Capital chọn cách đi sớm vào doanh nghiệp quy mô nhỏ rồi đưa doanh nghiệp đi lên rồi thoái vốn qua sàn chứng khoán?
Chúng tôi đầu tư vào cả công ty lớn và công ty nhỏ, công ty trẻ hay đã thành lập lâu năm. Tiêu chí đầu tư chúng tôi hoàn toàn dựa vào tầm nhìn của Mekong Capital, đó là đạt được lợi suất đầu tư 5x (nhân 5) trong 5 năm. Đây là chỉ số quan trọng nhất khi quyết định đầu tư. Nên tiêu chí đầu tư là các công ty có tiềm năng phát triển mạnh, và người sáng lập phải có tầm nhìn lớn.
Chúng tôi cũng nhìn vào những lĩnh vực mà còn chưa có công ty nào chiếm lĩnh được thị trường. Ví dụ, rất khó có khả năng chúng tôi sẽ tiếp tục đầu tư vào lĩnh vực bán lẻ di động, vì bây giờ đã có hai ông lớn là Thế Giới Di Động và FPT. Hoặc ví dụ ngành mì gói, đã có 5 công ty mỗi công ty có khoảng 20% thị phần. Đó không phải là những thị trường hấp dẫn về sự phân mảnh thị trường.
Thế Giới Di Động (MWG) là một ví dụ điển hình cho việc xây dựng một hệ thống quản lý doanh nghiệp xuất sắc. Họ sẽ tiếp tục tăng trưởng, nhưng sẽ khó có thể tạo ra mức lợi nhuận 5x trong 5 năm mà chúng tôi hướng tới.
Ông có thể cho biết kết quả của Mekong Capital trong năm 2017?
Chúng tôi có ba kết quả lớn trong năm 2017. Thứ nhất, chúng tôi thoái vốn thành công Quỹ Vietnam Azalea Fund, gồm hai khoản thoái vốn cuối cùng khỏi Lộc Trời và Traphaco. Thứ hai, chúng tôi tiếp tục thoái vốn qua Quỹ MEF II. Chúng tôi đã có khoản thoái vốn rất thành công khỏi Trường Quốc tế Việt Úc và tiếp tục thoái vốn một phần tại Thế Giới Di Động. Thứ ba, chúng tôi rất tự hào đã xây dựng một đội ngũ rất mạnh tại Mekong Capital. Chúng tôi đã cùng nhau tuyên bố một tầm nhìn từ nay đến 2025. Tất cả các nhân viên tại Mekong Capital đều là “tác giả” của tầm nhìn này và rất hào hứng trở thành một đối tác lâu dài của các công ty hàng đầu trên thị trường. Đó là cam kết mà mọi người tại Mekong Capital đều chia sẻ và điều đó có sức mạnh to lớn để đạt được tầm nhìn của chúng tôi.
Ông có thể chia sẻ về kế hoạch của Mekong Capital cho năm 2018?
Chúng tôi đang có một chương trình rất lớn với các công ty trong danh mục trong năm 2018 để chắc chắn rằng họ sẽ đạt được KPIs trong năm nay. Chúng tôi sẽ giúp họ đạt được thông qua xây dựng văn hóa doanh nghiệp mạnh để họ đạt được kết quả hơn cả họ mong đợi.
Đây là một trong những điều quan trọng nhất của một doanh nghiệp trong lĩnh vực tiêu dùng, ví dụ khi bạn đi ăn tại một nhà hàng dù là Quận 1 hay một tỉnh ngoại thành, bạn muốn chất lượng đồ ăn giống nhau, dịch vụ như nhau và cùng chung một trải nghiệm khách hàng tốt. Vì vậy, chúng tôi đã và đang dùng rất nhiều thời gian để giúp họ xây dựng văn hóa doanh nghiệp và mang đến dịch vụ khách hàng tốt nhất.
Xin cám ơn Ông!
Huy Nguyên