Yếu tố mùa vụ lâu nay vẫn
được các NĐT tiếp cận theo trường phái phân tích cơ
bản chú ý. Tuy nhiên, yếu tố thị trường từ đầu năm
đến nay đã làm vỡ mộng không ít NĐT theo trường phái
này.
Không chỉ là mùa vụ
Việc phân chia trên 500 CP đang
niêm yết theo các ngành khác nhau lâu nay vẫn khá lộn
xộn, thiếu quy chuẩn. Tuy nhiên, không ít NĐT vẫn tâm
niệm những công thức mùa vụ đơn giản như vào hè chọn
CP đường, nước giải khát; khai giảng tìm đến CP sách;
trung thu hay tết không thể bỏ qua CP bánh kẹo...
Một
điểm khá thuận lợi cho các NĐT là các DN thuộc ngành
thực phẩm nói chung không nhiều và có các sản phẩm
tương đối chuyên biệt nên dễ lựa chọn.
Thông thường từ dịp trung thu
đến tết nguyên đán, thị trường bánh kẹo sôi động
nhất. Hiện một số CP thuộc lĩnh vực này nổi bật bao
gồm BBC, KDC, NKD và HHC. Các biến động trên TTCK thường
đi trước các biến động về kết quả kinh doanh của DN
do phản ánh yếu tố kỳ vọng. Tuy nhiên tính đến thời
điểm này khi cường độ tiêu thụ sản phẩm đang ở
mức cao nhất thì giá các CP này vẫn chưa có biến động
đặc biệt.
Tính mùa vụ có thể nhìn thấy
rõ nhất ở kết quả kinh doanh quý. Chẳng hạn BBC lãi
gộp trong quý III/2009 tăng khoảng 55% so với quý II/2009;
KDC tăng tới hơn 3 lần quý II/2009; NKD tăng 2,84 lần và
HHC cũng tăng 22,7%. Việc tăng lợi nhuận gộp của các DN
này đều đi kèm với doanh thu tăng mạnh chứng tỏ hoạt
động thương mại gia tăng.
Thời điểm hiện tại kết quả
kinh doanh quý III/2010 chưa được công bố. Dù vậy tính
mùa vụ chắc chắn vẫn sẽ đem lại những tăng trưởng
thuận lợi về lợi nhuận. Ngày 17.9 vừa qua KDC thông báo
sản lượng tiêu thụ bánh trung thu khá tốt, tăng khoảng
15% so với kế hoạch, tổng sản lượng bánh năm nay cũng
tăng khoảng 100 tấn.
Tuy nhiên, đứng từ góc độ
phân tích cơ bản, có khá nhiều yếu tố khác sẽ ảnh
hưởng đến lợi nhuận của DN dù doanh thu là lợi nhuận
gộp tăng. Thị trường bánh trung thu có tính cạnh tranh
cao và phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu nhập khẩu.
Chẳng hạn với BBC trong quý
III/2009, giá vốn chiếm khoảng 68,2% doanh thu; KDC là 60,6%;
NKD là 62,7%. Nếu DN không tăng được giá bán khi giá
nguyên liệu đầu vào tăng, thậm chí phải giảm giá,
khuyến mãi để tăng lượng tiêu thụ thì lợi nhuận sẽ
bị ảnh hưởng.
Ngoài ra các yếu tố khác như
chi phí bán hàng, chi phí tài chính cũng gây biến động
mạnh. Chẳng hạn KDC có đầu tư tài chính tương đối
mạnh và quý II vừa qua phải trích lập dự phòng khiến
lợi nhuận trước thuế âm. Các khoản trích lập dự
phòng lại hoàn toàn mang tính thị trường.
Đừng "xịt" như
"sóng" CP sách
Yếu tố mùa vụ là quy luật
được ghi vào sách giáo khoa về đầu tư CK. Tuy nhiên,
yếu tố thị trường mới là điều quyết định, nhất
là trên TTCK Việt Nam, tính đầu cơ rất cao và dòng tiền
không phải lúc nào cũng dồi dào. Trong bối cảnh dòng
tiền yếu và xu hướng thị trường chưa rõ ràng, yếu
tố mùa vụ cũng không đem lại hiệu ứng tăng giá dài
hơi.
BBC trong tháng 8 giảm giá khoảng
15%, KDC tăng 1,92%, NKD tăng 4,23%, HHC giảm trên 32%. Tính từ
đầu tháng 9 đến nay, BBC cũng giảm 0,8%, KDC tăng 2,83%,
NKD tăng 0,23%, HHC tăng 10,82%. VN-Index trong 2 tuần đầu
tháng 9 giảm 0,26%. Tuy nhiên trên HoSE từ trong thời gian
này có khoảng 13 mã tăng trưởng trên 10%, trong đó cá
biệt một số CP tăng mạnh mà không hề liên quan đến
trung thu như TNT hay HVG.
Xu hướng thị trường chung quyết
định xu hướng biến động của các CP riêng lẻ và các
CP mùa vụ cũng hiếm khi ngoại lệ. Một bằng chứng rất
gần đây là “sóng” CP sách thời điểm khai giảng năm
học mới.
Năm 2009 xu hướng thị trường tháng 8 và tháng
9 khá tốt nên đa số CP, trong đó có CP mùa vụ tăng
trưởng tốt và thường “chạy” trước. Chẳng hạn
“sóng” CP sách có từ tháng 8 và CP bánh kẹo cũng tăng
giá khá sớm trước đợt trung thu.
Tuy nhiên sóng CP sách năm nay khá
“xịt”. Một số CP “nổi” trong nhóm này như EBS từ
giữa tháng 7 đến đầu tháng 9 giảm khoảng 36%, SGD cũng
giảm hơn 34%. Mặc dù hầu hết nhóm CP sách có kết quả
kinh doanh không đến nỗi tồi, lượng CP lưu hành thấp
nhưng dòng tiền đầu cơ cũng không thể tạo sóng ngược
thị trường nếu chỉ dựa vào yếu tố mùa vụ.
Theo Hoàng Nguyên
Lao Động