Vinafood 2 - Một ông lớn trong ngành lúa gạo chuẩn bị IPO vào ngày 14/03 tới đây không thu hút được nhiều sự quan tâm của các nhà đầu tư do tình hình kinh doanh kém khả quan trong nhiều năm qua. Điều gây chú ý ở vụ cổ phần hóa Vinafood 2 là sự xuất hiện của đại gia Đỗ Quang Hiển khi CTCP Tập đoàn T&T do bầu Hiển làm Chủ tịch HĐQT là đơn vị duy nhất được chọn làm cổ đông chiến lược.
Theo kế hoạch, T&T sẽ mua 125 triệu cổ phần của Vinafood 2, tương đương 25% vốn điều lệ. Tạm tính theo giá khởi điểm để đấu giá (10.100 đồng/cp) thì T&T sẽ phải chi hơn 1.200 tỷ đồng cho thương vụ này.
Như vậy, bầu Hiển lại có động thái mới trên con đường đầu tư vào ngành nông nghiệp. Nhưng chưa kể đến việc mua cổ phần của Vinafood 2 thì hiện nay, ông Đỗ Quang Hiển cũng đã là một "tay chơi" lớn trong lĩnh vực này.
Những người quan tâm hẳn còn nhớ vào năm 2015 và 2016, cái tên T&T đã liên tục xuất hiện trong vai trò là cổ đông chiến lược của hàng loạt doanh nghiệp Nhà nước khi thực hiện cổ phần hóa hoặc thoái vốn Nhà nước.
Từ bất ngờ với việc bỏ ra 490 tỷ đồng để mua 98% cổ phần của CTCP Cảng Quảng Ninh từ tay Vinalines, T&T nhanh chóng mở rộng độ phủ sóng khi trở thành cổ đông chiến lược của Bệnh viện Giao thông vận tải, Bia Việt Hà, Tổng công ty Vật tư nông nghiệp (Vigecam), Tổng công ty Lâm nghiệp Việt Nam (Vinafor) và Tổng công ty Rau quả nông sản (Vegetexco).
T&T cũng đã mua 50% Công ty xuất nhập khẩu và Đầu tư Hà Nội (Unimex Hà Nội) – đơn vị thành viên của Tổng công ty thương mại Hà Nội (Hapro), một công ty kinh doanh nông sản (cà phê, chè, sắn…).
Các công ty liên quan đến bầu Hiển đã đầu tư vào rất nhiều doanh nghiệp nhà nước được cổ phần hóa trong vài năm gần đây, đa phần là các doanh nghiệp liên quan đến lĩnh vực nông nghiệp
Khi T&T xuất hiện, mọi lời phỏng đoán cho mục đích đầu tư của Tập đoàn này là "Đất vàng" bởi lẽ các doanh nghiệp nói trên đa phần đều đang quản lý và sử dụng nhiều mảnh đất tại vị trí đẹp. Nhiều câu hỏi cũng được đặt ra về tiềm lực tài chính để T&T tham gia vào nhiều thương vụ lớn như vậy. Tạm gác lại những phỏng đoán đó thì không thể phủ nhận rằng một loạt các doanh nghiệp mà bầu Hiển đã đầu tư đều là những doanh nghiệp có vị thế lớn trong ngành nông lâm nghiệp. Và như vậy, với việc T&T cùng các đơn vị thành viên nắm cổ phần chi phối tại đây, bầu Hiển đã trở thành một đại gia trong ngành. Dường như chiến lược đầu tư lớn vào nông nghiệp mới là đích ngắm của bầu Hiển chứ không phải "đất cát".
Thậm chí sau khi tham gia vào Cảng Quảng Ninh, T&T đã biến công ty cảng này thành một mắt xích trong chuỗi cung ứng vốn cho các doanh nghiệp có yếu tố nông nghiệp. Cảng Quảng Ninh lâu nay cũng là một trong những đầu mối xuất nhập khẩu vật tư nông nghiệp lớn ở phía Bắc.
Theo báo cáo tài chính quý 3/2017, tại thời điểm cuối quý 3, Cảng Quảng Ninh đang đầu tư gần 160 tỷ đồng vào Tổng công ty Rau quả Vegetexco và đang có khoản phải trả Tổng công ty Vật tư nông nghiệp Vigecam giá trị hơn 247 tỷ đồng.
Tuy nhiên, không dừng lại ở việc mua cổ phần của các doanh nghiệp nông lâm nghiệp, vào cuối tháng 1/2018, công ty TNHH Phát triển Nông nghiệp cuộc sống xanh T&T (đơn vị thành viên của T&T) đã ra mắt thương hiệu T.Vita - thương hiệu nông nghiệp công nghệ cao của Tập đoàn này. Ông Hiển cho biết đã xây dựng thương hiệu nông nghiệp công nghệ cao với mong muốn thay đổi căn bản nền nông nghiệp manh mún hiện tại của Việt Nam theo hướng bền vững.
Một vài "sản vật" của các công ty thành viên từng được bầu Hiển "quảng cáo" khi bày tỏ tâm huyết sẽ đầu tư nguồn lực và công nghệ để tạo giá trị gia tăng như chè của Vigecam hay rau muống tiến vua Vĩnh Phúc mà Vegetexco đang đầu tư nguồn nguyên liệu.
Các bước đi của ông Đỗ Quang Hiển và T&T đang được đánh giá là giống con đường của Vingroup khi T&T cũng xây dựng chuỗi siêu thị Qmart tại Hà Nội từ vài tháng nay. Được biết Qmart đã có 4 siêu thị với 2 siêu thị có diện tích 700m2 tại Vĩnh Hưng và Nguyễn Đức Cảnh, 2 siêu thị có quy mô 100m2 tại đường Khâm Thiên và Trần Quang Khải.
Đã có nhiều doanh nhân lớn của Việt Nam đầu tư vào ngành nông nghiệp với mong muốn chung là xây dựng một nền nông nghiệp có giá trị gia tăng cao. Đây là sự chuyển dịch đầu tư tích cực nhưng cần nhiều thời gian để các "đại gia" lựa chọn cách thức phát triển hiệu quả nhất. Với các doanh nghiệp nông nghiệp Nhà nước mà bầu Hiển đã đầu tư khi cổ phần hóa, nhìn chung con số lợi nhuận đã được cải thiện khá rõ ràng, dù vấn đề được nhiều người nhắc đến nhất vẫn là quá trình vay mượn vốn giữa các đơn vị này.
Mai Linh