IOTA là một nhánh mới và một phương thức giao dịch nhỏ (micro-transaction) với token mã hoá được tối ưu dành cho Internet của vạn vật (IoT). Không giống blockchain, vừa phức tạp vừa nặng nề như Bitcoin và các đồng tiền khác, chúng được thiết kế với mục đích sử dụng khác nhau. IOTA được tạo ra nhẹ nhàng nhất có thể, với tên IOTA, với trọng âm nhấn vào phần IoT.
Số lượng thiết bị kết nối với nhau (thông qua internet) sẽ tràn ngập trong thời gian tới, ước tính trong thập niên tới có thể lên đến 50 tỷ thiết bị. Các thiết bị này sẽ làm cho cuộc sống chúng ta tốt hơn và liền mạch hơn. Có một vấn đề cần giải quyết rất quan trọng cần vượt qua, đó là việc xử lý các giao dịch rất nhỏ (micro-transactions) sẽ thế nào? Các kết nối IoT phải có khả năng tự thanh toán chi phí nhỏ cho nhau mà không mất phí, cũng không cần các nhà phát triển phần cứng phải thoả hiệp với nhau trong quá trình thiết kế, hay phải thêm phần cứng vào để tương thích. Đấy là lý do IOTA ra đời.
Trong khi IOTA được phát triển như là một giải pháp để mở rộng mạng lưới IoT đang đối mặt, giao thức bên dưới thì không đồng nhất và có thể sử dụng ở bất cứ trường hợp nào khác sử dụng micro-transactions.
Để đạt được những mục tiêu táo bạo này, thiết kế của IOTA đã tách rời hoàn toàn khỏi blockchain. Nó vẫn giữ nguyên nguyên tắc ý tưởng cốt lõi là đồng thuận phân tán, nhưng để có thể mở rộng quy mô của hệ sinh thái Internet-of-Things tới với hàng chục tỷ thiết bị được kết nối với nhau, cần phải có tính “nhẹ” và “hiệu quả” hơn so với blockchain. Vấn đề này được giải quyết bằng sự đổi mới cốt lõi của IOTA: The Tangle