Có thể thấy, chưa có năm nào tại các DN niêm yết lại có sự
thay đổi mạnh mẽ về đội ngũ nhân sự cao cấp như năm 2012. Không chỉ đến mùa đại
hội cổ đông, việc thay lãnh đạo tại nhiều doanh nghiệp (DN) đã liên tiếp diễn
ra một cách bất thường. Qua đó cho thất một thực trạng DN kinh doanh bế tắc,
không hài lòng với kết quả kinh doanh nên thay tướng hòng đổi vận.
Bài toán thay tướng
Ngày 27/9, trong bản
tin nội bộ của FPT, ông Trương Gia Bình, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc kiêm
nhiệm FPT đã gửi thư đến toàn thể 14.000 cán bộ nhân viên tập đoàn này để khích
lệ tinh thần của họ vượt qua khó khăn hiện nay.
Trong tâm thư, ông
Bình đã nhắc lại việc ông Trương Đình Anh chính thức xin từ nhiệm chức vụ Tổng
Giám đốc FPT từ ngày 26/9 . Với ông Bình, quyết định từ nhiệm của “người trẻ tuổi
tài năng, đầy khát vọng” Trương Đình Anh là 1 mất mát lớn bởi chính nhà lãnh đạo
thế hệ thứ 2 của FPT này đã có rất nhiều đóng góp cho FPT. Nhưng dường như đây
là 1 sự thay đổi không thể tránh khỏi.
Có thể thấy,đây là
1 giai đoạn đầy thách thức với FPT. Những biểu hiện đi xuống (doanh thu và lợi
nhuận có xu hướng đi xuống) hoặc tầm nhìn dài hạn không mấy sáng sủa có thể khiến
các nhà lãnh đạo của tập đoàn này lo ngại. Theo đó, 1 trong những thách thức mà
FPT phải đối mặt trong bối cảnh kinh tế khó khăn và thách thức của một cuộc
chinh phục mới - trở thành công ty toàn cầu như họ kỳ vọng.
Có thể thấy, sau 2
lần mong muốn đổi vận với 2 vị tướng Nguyễn Thành Nam và Trương Đình Anh, FPT
giờ đây lại đang trở lại với nhà lãnh đạo kỳ cựu và để “chuẩn bị tốt hơn cho sự
chuyển giao một thế hệ lãnh đạo trong thời gian tới”.
Không ồn ào như ở
FPT, nhưng quyết định “thay máu” lãnh đạo ở nhiều DN khác cũng không kém phần
quyết liệt. Thậm chí, có doanh nghiệp thay cả dàn lãnh đạo với mong muốn có lẽ
không có gì khác là để công ty trở nên tốt hơn.
Cũng trong tuần này, CTCP Y dược phẩm Vimedimex (VMD) công bố
Nghị quyết ĐHCĐ bất thường tổ chức ngày 21/9/2012. Theo đó, toàn bộ ''dàn''
lãnh đạo cũ đã bất ngờ bị thay hết toàn bộ.
Theo đó, ĐHCĐ đã miễn
nhiệm tất cả các thành viên HĐQT và bầu các thành viên mới. Ngay sau đó, HĐQT
cũng nhanh chóng công bố nghị quyết miễn nhiệm tổng giám đốc và kế toán trưởng.
Những thay đổi trên
tại VMD xảy ra trong trong bối cảnh DN này vừa trải qua 1 quý kinh doanh tồi tệ
nhất trong nhiều năm qua. Cụ thể, VMD lỗ hơn 2,1 tỷ đồng trong quý II/2012,
trong khi nợ gia tăng còn vốn chủ sở hữu giảm mất hơn 10 tỷ. Không những thế, lợi
nhuận sau soát xét 6 tháng đầu năm của VMD giảm 42% so với trước soát xét và chỉ
đạt 23,4% kế hoạch năm.
Ở 1 động thái tương
tự, Công ty Cổ phần Dệt may Thắng Lợi (Vigatexco) vừa công bố Nghị quyết Hội đồng
Quản trị ngày 17/9/2012 thông qua việc thay đổi cả 1 dàn nhân sự lãnh đạo.
Cụ thể, Vigatexco
miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch HĐQT đối với ông Nguyễn Việt Cường kể từ ngày
17/9/2012 và miễn nhiệm chức vụ tổng giám đốc đối với ông Nguyễn Việt Cường kể
từ ngày 1/10/2012.
Vigatexco cũng bầu
bà Đặng Phạm Minh Loan giữ chức vụ Chủ tịch HĐQT nhiệm kỳ 2012 - 2016 thay ông
Nguyễn Việt Cường; bổ nhiệm ông Đinh Thanh Phương giữ chức vụ Tổng Giám đốc kể
từ ngày 1/10/2012.
Trước đó khoảng 2
tuần, CTCP chiếu xạ An Phú (APC) đã “trảm” tướng vì không hoàn thành chỉ tiêu
ĐHCĐ đề ra, bổ nhiệm ông Nguyễn Thành Lập (1975) giữ chức vụ tổng giám đốc từ
ngày 7/9/2012, thay cho ông Vương Đình Khoát. Trong 6 tháng đầu năm 2012, lợi
nhuận của APC chỉ đạt 6,43 tỷ đồng, rất xa mục tiêu 29,8 tỷ đồng đề ra cho năm
2012.
Công ty cổ phần Vận
tải biển và Bất động sản Việt Hải (VSP) hồi cuối tháng 8 cũng công bố đồng thời
thay tổng giám đốc và Chủ tịch HĐQT với ông Ngô Thành Chung được bổ nhiệm vị
trí tổng giám đốc thay cho ông Nguyễn Văn Bình kể từ ngày 13/8/2012 và ông Phạm
Thanh Sơn được bổ nhiệm vị trí chủ tịch HĐQT thay thế ông Nguyễn Duy Hùng kể từ
ngày 10/8/2012.
Việc “thay máu”
lãnh đạo còn được nhìn nhận ở rất nhiều DN như: VSI, SCR, FDC, Cienco 5, STL,
SJS, PTC, BHS, SSG, RAL, DHA, VPK… và tại 1 loạt các ngân hàng và công ty chứng
khoán khác.
Một điểm chung ở hầu
hết các DN có sự thay đổi về lãnh đạo cao cấp nói trên là các đơn vị này đa phần
gặp khó khăn trong hoạt động kinh doanh hoặc bế tắc trong phát triển. Một số ít
vừa gặp khó khăn vừa đối mặt với tình trạng bị mua bán, thâu tóm.
Kỳ vọng sự thay đổi
Một quy luật mà các
DN luôn phải cân nhắc theo là phải thay đổi để phát triển. Việc thay máu lãnh đạo
cũng là 1 phần trong quy luật đó.
Có thể thấy, chưa
có năm nào tại các DN niêm yết lại có sự thay đổi mạnh mẽ về đội ngũ nhân sự
cao cấp như năm 2012.
Làn sóng thay máu
lãnh đạo này dồn dập từ trước mùa đại hội với 1 loạt các cái tên như SJS, PTC,
BHS, SSG, RAL, DHA, VPK… nhưng dường như chưa có dấu hiệu dừng lại.
Ngay trong tháng 9
này thôi, sự thay đổi lãnh đạo đang diễn ra mạnh mẽ không hề kém trước đó, hồi
tháng 3-5. Hàng loạt các tên tuổi lớn đã công bố các quyết định thay tướng và
đang thu hút sự quan tâm lớn của dư luận.
Mặc dù ở mỗi DN,
tình trạng tài chính, tình trạng quản trị và chiến lược là khác nhau. Do vậy,
việc thay đổi lãnh đạo ở từng DN cụ thể chỉ có người trong cuộc mới hiểu rõ nhất
là vì sao. Nhưng nói chung, lý do gì thì cuối cùng cũng quay về với nguyên nhân
chính là thay đổi để phù hợp, thay đổi để phát triển, hoặc do áp lực từ cổ đông
lớn, hoặc ý đồ thâu tóm…
Trong thời kỳ nền
kinh tế ở đỉnh cao, các DN thừa cơ phát triển ồ ạt thì không sao nhưng 2-3 năm
kinh tế suy thoái vừa qua đã khiến những yếu kém nội tại các doanh nghiệp lộ
rõ. Khi mà nền kinh tế đang hướng dần tới 1 sự thay đổi mới, 1 giai đoạn tăng
trưởng mới thì nó cũng đòi hỏi các tế bào của nền kinh tế là các doanh nghiệp
cũng phải thay đổi để thích nghi.
Việc thay đổi cách
thức quản trị mà nhanh nhất là thay đổi người đứng đầu (mặc dù là tối kỵ với
doanh nghiệp) nhưng có lẽ là cần thiết hơn bao giờ hết. Tư duy phát triển nóng,
cạnh tranh theo những thế mạnh về vốn rẻ, về quan hệ, về bảo hộ, về sự đi đầu…
giờ có lẽ phải được thay đổi bằng tư duy phát triển bền vững, cẩn trọng, kiểm
soát tốt rủi ro...
Gần đây, trên thị
trường giới đầu tư đã nhìn nhận khá nhiều gương mặt đại gia, DN hàng trăm, thậm
chí hàng nghìn tỷ, từng nổi danh 1 thời nay đang đứng trên bờ phá sản hoặc nguy
cơ tụt lùi với các đối thủ như THV, Bianfishco, QCG, TRI, HBB…
Trong bối cảnh kinh
tế khó khăn như hiện tại, cách thức quản trị cứng nhắc, thúc ép theo mục tiêu
tăng trưởng bằng mọi giá mà không hề sáng tạo… có lẽ là không còn hợp thời. Áp
lực quá lớn có thể làm thui chột tài năng, sức làm việc của nhân viên và ảnh hưởng
tiêu cực tới hoạt động của doanh nghiệp.
Theo Huấn Tú
VEF